Verrast door hoop (deel III) – De toekomst begint vandaag

Tom Wright – Verrast door hoop

In onze gemeente lezen we voor een studiekring in etappes ‘Verrast door hoop‘ van Tom Wright:

  1. Avond 1: Verkenning – Wat is hoop?
  2. Avond 2: Wanneer en hoe – Wanneer komt God’s Koninkrijk?
  3. Avond 3: De toekomst begint vandaag.
  4. Avond 4: Wat betekent die hoop voor vandaag?

Komende woensdag leggen we het derde deel van dit boek naast een boek van Alain de Botton. Want is het wel zo bijzonder wat Wright schrijft? Zou het ook zonder God kunnen; die hoop van Hem? De Botton zegt dat het kan, maar hoe houdbaar is dat? En wat maakt het verhaal van Wright nou zo bijzonder dat het verhaal van De Botton overbodig maakt?

Het gnosticisme – is de stelling van Wright – is door onze cultuur heen gesijpeld en dat stopt niet; bij de kerkdeuren niet; zelfs niet in de meeste vertalingen van de Bijbel. Het lichamelijke wordt gezien als inferieur. Uiteindelijk zou ons lichaam volgens het gnosticisme niet meer zijn dan het transferium naar een hiernamaals, waarin het geestelijke eindelijk is bevrijd uit de beknelling van het lichaam; dat alleen maar in de weg zat. Maar als je de onderliggende grondtekst in het Grieks goed leest, gaat het in de nieuwe hemel en op de nieuwe aarde niet om de ‘eeuwige’ tegenstelling tussen lichaam en ziel die dan opgeheven zal zijn. Ziel en lichaam zijn en blijven één en als je de Bijbel grondig leest, blijkt dat de menselijke psyche (die ons doet overleven, maar uiteindelijk op moet geven) wordt vervangen door de adem van God die ons eeuwig leven geeft. Ons lichaam zal anders zijn, maar een lichaam zullen we hebben; wel verrijkt met een onsterfelijkheid die God met ons deelt. Zijn Geest zal ons drijven in plaats van het eigen ik dat volmaaktheid in de weg staat.

Voordat Wright in zijn boek overstapt naar het beslissende derde deel (waarin hij ingaat op de vraag wat hoop voor vandaag betekent), behandelt hij nog één laatste thema, waarover veel misverstanden bestaan: over hemel, hel en vagevuur. Want – is de onderbouwde overtuiging van Wright: na de dood duurt het nog even voor we met Christus opstaan in een nieuwe hemel; op een nieuwe aarde. Wat nu, als we vandaag of morgen sterven en niet direct opstaan in een nieuw leven dat nog komen moet? Bestaat er verschil tussen (on)gelovigen? Gaat de één met een enkeltje naar de hemel? Moet een ander overstappen (en soms lang wachten) in een vagevuur? En zou weer een ander dan linea recta naar de hel verdwijnen? En wat zijn de criteria voor dat onderscheid? Allereerst haal ik natuurlijk opgelucht adem, als Wright constateert dat er geen onderscheid tussen gelovigen is (de basis daarvoor ontbreekt ten enenmale in de Bijbel); geen vagevuur dus (hoewel Willem Jan Otten, mijn grote held, daar nog steeds aan twijfelt). Is er dan misschien toch nog een hel? Ook daarover – zegt Wright – kun je eigenlijk niet meer dan in overdrachtelijke zin spreken; als je de Bijbel moet geloven tenminste. En dat doe ik. Laat God over dat soort vragen z’n ei maar eens leggen. Ik ben blij dat ik tot die tijd niet op dit soort vragen hoef te broeden; hoewel ik er met Wright van overtuigd ben dat oordeel in de sporadische verhalen die zouden kunnen wijzen op een hel

Waarom maken mensen zich eigenlijk druk over dergelijke vragen over hel en vagevuur; terwijl er weinig of niets over in de Bijbel staat? Doe ze dat, omdat ze het dan niet hoeven te hebben over het Koninkrijk van gerechtigheid, vrede en blijdschap waar het in de Bijbel wel veelvuldig over gaat; en over de rol die wij mensen daarbij kunnen spelen? Wij leveren er, zegt de Bijbel volgens Wright, ook een bijdrage aan dat het Koninkrijk van God op aarde wordt gerealiseerd; hoewel het niet van ons afhangt of dat Koninkrijk er komt. Jezus ging ons daarin voor door mensen te redden. Maar genezen en mooie woorden schoten tekort en Jezus wist dat het door de dood heen moest gaan om het kwaad tot in de diepste kiem te kunnen smoren. In ons gevecht voor gerechtigheid, vrede en blijdschap kan het ook niet blijven bij mooie woorden. Ons meewerken met God in Zijn Koninkrijk (om het met de woorden van Paulus te zeggen) zal ons pijn doen en uiteindelijk zal het door de dood heen moeten voordat we ons kunnen laven aan de leven brengende genade van Gods adem. Verlossing betekent Bijbels gezien niet dat we eindelijk verlost zullen zijn van ons hinderlijke lichaam (gelukkig niet, zeg!), maar dat we eindelijk verlost zullen zijn van de kwade machten die God hinderen om hier op aarde (zoals in de hemel) Zijn Koninkrijk van gerechtigheid, vrede en blijdschap te kunnen vestigen.

Tot zover een korte samenvatting van de hoofdstukken 10 t/m 12 van ‘Verrast door hoop‘ van Tom Wright. Die samenvatting brengt mij – samen met de lezing van Religie voor atheïsten‘ van Alain de Botton tot de volgende vragen:

  1. Welke beelden heb jij over lichaam, ziel en geest? Hoe zie jij de nieuwe hemel en aarde voor je? Zullen ze (om met Van Ruler te spreken) voetballen in de hemel? En waar worden we van bevrijd?
  2. Hoe kijk jij aan tegen vagevuur en een leven na de dood? Wat doet het met jouw beelden over een nieuwe hemel en een nieuwe aarde dat Wright zegt dat er ook nog een leven na het leven na de dood is (ja, je leest het goed: volgens Wright ga je dood, ben je een tijd in de nabijheid van Christus tot het laatste oordeel en staat daarna je lichaam met Christus op uit de dood)?
  3. Welke beelden heb jij bij het Koninkrijk van God? Wat lees je daarover in de Bijbel? Welke invloed heeft het dat Wright zegt dat we volgens Paulus meewerkers van God zijn om Zijn Koninkrijk hier op aarde te realiseren; dat het Koninkrijk van God dus mede van jou afhangt; en toch ook weer niet?
  4. Alain de Botton stelt dat het Koninkrijk van gerechtigheid, vrede en blijdschap ook zonder God gerealiseerd kan worden en hij reikt een aantal hulpmiddelen aan om dat te bereiken. Daar hebben we God dus helemaal niet voor nodig, is zijn stelling. Hoe zit dat?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.