Helaas: Wilders is geen tweede Hitler

Hoe langer een online discussie duurt, hoe groter de kans dat Hitler valt (vrij naar de wet van Godwin). Was het maar zo gemakkelijk. Kon je Johnson, Trump, Wilders en Le Pen maar op die ene grote hoop met Hitler gooien. Dat zou het leven een stuk transparanter maken. Maar zo eenvoudig is het natuurlijk niet. Net zo min als het eenvoudig was om voor 14 juli 2016 te voorspellen dat een vrachtwagen een wapen zou kunnen zijn waarmee je tientallen doden in één keer kunt maken en wereldnieuws kunt worden.

Godwin en de lessen uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst

Ondertussen is die vergelijking tussen Hitler en een vrachtwagen natuurlijk wel te trekken. Beiden hebben een verleden en roepen collectieve angst en oplettendheid op. In die zin zou je de vergelijking tussen Hitler en Trump kunnen trekken. Beiden hebben in het verleden uitspraken gedaan die op elkaar lijken en in beginsel een zelfde tendens laten zien. Maar over  de impact van Hitler kunnen we ondertussen schokkende uitspraken doen. Trump moet nog maar bewijzen dat hij een vuist kan maken en met macht om kan gaan.

Was het maar zo eenvoudig; zei ik al; zei Godwin denk ik ook. Waren er maar templates voor Adam, Hitler en Jezus die je als sjabloon zou kunnen gebruiken voor de voorspelling van onze toekomst. Maar zoals Tenzin Gyatso (de Dalai Lama) geen Jezus is (hoewel hij trekken met Hem gemeen heeft), zo is Wilders geen Hitler. En daarmee had Godwin een punt.

Toch kun je leren van het verleden

Daarom is hoop (of angst) net zo min op zijn plaats als relativering van hun impact. Alleen daarom al zou ik (afgezien van alle andere redenen die ik daarvoor heb) nooit op Wilders stemmen. Je weet maar nooit wat macht met hem doet. Maar als je het mij vraagt zou Mark Rutte net zo goed een tweede Hitler (of derde Stalin) kunnen zijn. Langs de meetlat van Hitler zal Rutte best lager scoren dan Wilders (Geert Mak doet zo’n voor mij herkenbare poging in bijv. Historisch Nieuwsblad). Maar wat zegt dat over morgen? De vrachtwagen in Nice kwam ook niet van links of rechts, maar uit het niets en maakte 84 doden. En niemand zag ‘m aankomen.

En dat is precies het probleem van geschiedenis bedrijven en terugkijken om de toekomst te kunnen voorspellen. Natuurlijk vind ik ook dat er nooit meer een tweede Hitler op mag staan. Mede daarom probeer ik zelf op het pad van Jezus verder te gaan en het pad van Hitler te mijden. Maar weet jij hoe het daarmee staat; met het pad dat jij bewandelt; met het pad dat je nog zult bewandelen?

En; hoe staat het er vandaag voor?

Ondertussen gaat het natuurlijk helemaal niet alleen om Hitler, Wilders of Le Pen. Het volk moet de voedingsbodem bieden waarin hun uitspraken wortel kunnen schieten. En die bodem is daar natuurlijk niet zomaar vruchtbaar voor geworden. En Wilders of Le Pen kunnen schreeuwen wat ze willen, maar als ze niet de juiste mensen om zich heen verzamelen, wordt het helemaal niets. Het is de verkeerde man of vrouw op het verkeerde moment en de geschiedenis van Boris Johnson lijkt uit te wijzen dat establishment in kan kapselen tot er niets meer over is van de flamboyante man van weleer. Zal dat ook gelden voor Wilders, Trump en Le Pen; als ze eenmaal aan de macht zullen zijn (als dat ooit gebeurt)? Het verleden duiden is al zo’n probleem! Ik weet niet hoe de toekomst er uit zal zien.

Ondertussen heb ik een gezonde dosis scepsis als het gaat om de betrouwbaarheid van Trump, Wilders e.a.. Ik durf mijn toekomst en die van mijn kinderen niet zomaar in hun handen te geven. Wat dat betreft heb ik relatief meer vertrouwen in Rutte of Buma. Maar krijgen zij mijn volledige vertrouwen?

Het blijft behelpen zolang Jezus nog niet terug is en de aarde werkelijk nieuw mag worden.